DNS Nedir?

Domain Name System (DNS), IP adresleri yerine benzersiz adlar kullanarak web sayfalarına ve sunuculara erişmek için kullanılır. DNS olmadan, erişmek istediğimiz sayfanın IP adresini bilmemiz gerekirdi. Örneğin, DNS yoksa ve Google.com’a gitmek istiyorsanız, 216.58.212.14 gibi bir IP adresini kullanarak tarayıcınıza ulaşmanız gerekirdi. Bu, hatırlaması zor olurdu. DNS’yi bir not defteri gibi düşünebilirsiniz. Bunu her sayfanın IP adreslerini ve ilgili adlarını listelediği bir kitap olarak hayal edin.

Örnek:

216.58.212.14 www.google.com 

142.250.187.142 www.youtube.com

Domain Hiyerarşisi

DNS, yalnızca IP adreslerini adlara çevirmekle kalmaz, aynı zamanda domain yapısını da belirler. Domain’ler belirli bir hiyerarşiye sahiptir.

TLD (Top-Level Domain), domain içindeki son noktadan sonraki bölümdür. Örneğin, www.google.com domain’inde .com, bir TLD’dir. TLD’ler iki türe ayrılır:

• gTLD (Generic Top-Level Domain): Domain hakkında genel bilgi sağlar. Örneğin:

  • .edu → Eğitim kurumları için
  • .com → Ticari amaçlı kullanım için
  • .org → Organizasyonlar için

• ccTLD (Country Code Top-Level Domain): Coğrafi olarak belirlenmiş TLD’lerdir. Örneğin, example.tr domain’inde tr, bir ccTLD’dir.

Second-Level Domain, domain adında TLD’den önce gelen kısımdır. Örneğin, facebook.com domain’inde facebook, bir Second-Level Domain’dir ve en fazla 63 karakter uzunluğunda olabilir.

Subdomain, Second-Level Domain’in solunda yer alan ve nokta ile ayrılan kısımdır. Örneğin, about.facebook.com domain’inde about, bir Subdomain’dir. Subdomain’ler en fazla 63 karakter uzunluğunda olabilir.

DNS yalnızca web sayfaları için kullanılmaz. Aynı zamanda e-posta, IPv6 adresleri ve DNS kayıtlarını da yönetir.

DNS Kayıt Türleri

A Record: IPv4 adresleri için kullanılır.

AAAA Record: IPv6 adresleri için kullanılır.

CNAME Record: Bir domain’i başka bir domain’e yönlendirir.

MX Record: Bir domain için e-posta sunucularını belirler.

Örnek:
www.example.com için MX Record, mail.www.example.com olabilir.

TXT Record: Bir domain ile ilişkilendirilmiş metin bilgilerini saklar.

Örnek:

Domain: example.com

TXT Record Content: “v=spf1 include:_spf.example.com ~all”

Bu örnekte, SPF (Sender Policy Framework) kaydı, example.com domain’inin hangi sunucuların bu domain adına e-posta göndermeye yetkili olduğunu belirlediğini gösterir ve bu bilgi DNS üzerinden saklanır.

Artık DNS’nin ne olduğunu anladığımıza göre, bir sunucuya erişmek ve bir DNS isteği yapmak istediğimizde neler olduğuna bakalım.

1. İlk olarak, ziyaret etmek istediğimiz adresin local host’un önbelleğinde mevcut olup olmadığını kontrol ediyoruz. Mevcut değilse, recursive DNS (özyinelemeli DNS) sorgusu yapılır.

2. Recursive DNS genellikle ISP’niz (Internet Service Provider) tarafından sağlanır. Adres DNS önbelleğinde bulunursa, bilgisayara döndürülür; Değilse, sorgu root DNS (kök DNS)’e gönderilir.

3. Root DNS, Top-Level Domain (TLD) sunucularına yönlendirme yapar. Örneğin, aradığınız sayfa .com ile bitiyorsa, Root DNS, bu domain’i  ilgili TLD Server’a yönlendirir.

4. TLD Server, ilgili domain için Authoritative DNS Server’ın nerede olduğunu belirler. Authoritative DNS Server, o domain’e ait en doğru ve güncel DNS kayıtlarını saklayan sunucudur.

Ayrıca, tüm DNS kayıtları bir TTL (Time to Live) değeri ile birlikte gelir. TTL, yanıtın kaç saniye boyunca önbellekte saklanması gerektiğini belirler. Bu süre dolduğunda, yeni bir DNS sorgusu gerçekleştirilir.